Erwin Schrödinger

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Erwin Schrödinger

Erwin Schrödinger German pronunciation: [ˈɛrviːn ˈʃrøːdɪŋɐ] (12 Agosti 18874 Januari 1961) alikuwa mwanafizikia kutoka nchi ya Austria. Hasa alichunguza sifa za mawimbi ndani ya nadharia ya kwanta.

Mwaka wa 1933, pamoja na Paul Dirac alikuwa mshindi wa Tuzo ya Nobel ya Fizikia. Katika mwaka wa 1935, baada ya mawasiliano na rafikiye binafsi Albert Einstein, alipendekeza majaribio ya fikra ya Schrödinger's cat.

Tawasifu[hariri | hariri chanzo]

Miaka ya Mapema[hariri | hariri chanzo]

Mnamo 1887 Schrödinger alizaliwa mjini Vienna, Austria na Rudolf Schrödinger (mtayarishaji wa cerecloth , botanist) na Emilia Georgine Brenda (bintiyeAlexander Bauer, Profesa wa Kemia, k.u.k Technische Hochschule Wien).

Mama yake alikuwa nusu muaustria na nusu mwiingereza; upande wa familia yake ya kiingeereza ulitoka Leamington Spa. Schrödinger alijifunza Kiingereza na Kijerumani wakati sawia kwa vile lugha zote mbili zilisemwa kwao. Baba yake alikuwa Katoliki na mama yake alikuwa Lutheran.

Mwaka 1898 alihudhuria Akademisches Gymnasium. Kati ya 1906 na 1910 Schrödinge alisoma jijini Vienna chini ya wakufunzi Franz Serafin Exner (1849-1926) na Friedrich Hasenöhrl (1874-1915). Pia aliendesha kazi ya majaribio na KWF Kohlrausch.[1] Mwaka 1911, Schrödinger akawa msaidizi Exner. Katika umri mchanga alishawishika kidhana kwa dhati sana na Schopenhauer [2] Kama matokeo ya kusoma vitabu vya Schopenhauer's, akawa na uchu maishani mwake katika Michezo nadharia, falsafa [3] mtazamo, na mashariki ya dini, hasa Vedanta.

Miaka ya Katikati[hariri | hariri chanzo]

Katika 1914 Erwin Schrödinger alifaulu Habilitation (venia legendi). Kati ya 1914 na 1918 walishiriki katika kazi za nyakati za vita kama afisa utakamilika katika ngome Austria artillery (Gorizia, Duino, Sistiana, Prosecco, Wien). Tarehe 6 Aprili 1920, Schrödinger alifunga ndoa na Annemarie Bertel. Mwaka huo huo,akawa msaidizi wa Max Wien, mjini Jena, na katika tarehe Septemba 1920 alipate msimamo wa ao. Prof (Ausserordentlicher Profesa), mellan sawa na Reader (UK) au Profesa (Marekani), katika Stuttgart. Mwaka 1921, yeye akawa o. Prof (Ordentlicher Profesa, yaani profesa kamili), katika Breslau (sasa Wroclaw, Poland).

Mwaka 1921, alihamia katika Chuo Kikuu cha Zürich. Januari 1926, Schrödinger aliandika "Quantisierung als Eigenwertproblem" [tr. iliyochapishwa katika jarida la Annalen der Physik "Quantization as an Eigenvalue Problem] on wave mechanics" ambalo la julikana sasa kama Schrödinger equation. Katika jarida hili yeye alitoa "derivation" ya kutikiswa kwa muda wa kujitegemea equation mifumo, na ilionyesha kwamba alitoa eigenvalues sahihi kwa kwa chembe yaani atoms kama za haidrogen. Jarida hili limekuwa kama moja ya mafanikio muhimu ya karne ya ishirini, na umba mapinduzi katika quantum mechanics, na fizikia na kemia kwa jumla. Karatasi la pili likachapishwa wiki nne tu baadaye ikitatua tatizo la "quantum harmonic oscillator", la "rigid rotor" na la "diatomic molecule" yaani molekuli yenye vichembe viwili tu, na ikatoa derivation mpya wa Schrödinger equation. Karatasi la tatu mnamo mwezi wa Mei ilionyesha kuwa mtindo wake na ule wa Heisenberg ulikuwa sawia na akawapa tiba ya athari ya Stark.("yaani Stark Effect") A karatasi ya nne katika mfululizo wake wa ajabu ilionyesha jinsi ya kutatua matatizo katika mfumo ambao mabadiliko kwa wakati, kama katika matatizo ya kuwasambaza pahali pote . Majarida haya yalikuwa mafanikio kuu wa kazi yake na yalikuwa wakati mmoja yakitambulika kama kuwa na umuhimu mkubwa kwa jamii ya wanafizikia.

Mwaka 1927, yeye aliiridhi cheo cha Max Planck katika Chuo Kikuu cha Friedrich Wilhelm jijini Berlin. Mwaka 1933, hata hivyo, aliamua kuhama Ujerumani; kwa vile hakuupenda utawala wa maNazi wa chuki kwa wayahudi. Akawa Fellow wa Magdalene College katika Chuo Kikuu cha Oxford. Punde tu baada ya kuwasili alipokea Tuzo la Nobel akiwa na Paul Adrien Maurice Dirac. Cheo chake Oxford hakikumuendeleza;maisha yake binafsi haikukubalika humo (Schrödinger aliishi na wanawake wawili)[onesha uthibitisho]. Mwaka 1934, Schrödinger alihadhiri katika chuo kikuu cha Princeton ; alipewa cheo cha kudumu huko, lakini hakukubali. Tena, nia yake kuanzisha nyumba kwa mke wake wa ndoa na mchumbaye huenda ilileta tatizo. Yeye alikuwa na matarajio ya cheo katika Chuo Kikuu cha Edinburgh lakini ucheleweshaji wa visa ilitokea, na mwishowe alichukua nafasi katika Chuo Kikuu cha Graz nchini Austria mwaka 1936.

Katikati ya haya masuala tata mnamo 1935, baada mawasiliano ya kina na rafikiye binafsi Albert Einstein, alipendekeza majaribio ya "Schrödinger's cat thought".

Miaka ya Baadaye[hariri | hariri chanzo]

Mwaka 1939, baada ya Anschluss, Schrödinger alikuwa na matatizo kwa sababu ya kukimbia kutoka Ujerumani mwaka 1933 na upinzani wake unaojulikana wa Nazism. Yeye alitoa kauli akikana upinzani huu (baadaye alijuta kufanya hivyo na akamuomba rafikiye Einstein) amwiye radhi. Hata hivyo, hii haikuwatuliza kikamilifu watawala wapya na chuo kikuu kikafuta kazi kutoka kwa kutowajibika kisiasa. Alinyanyaswa na kupokea maelekezo asiondoke nchini, lakini yeye na mke wake walihamia Italia. Kutoka hapo alikwenda katika nyadhifa ya matembezi katika vyuo vikuu vya Oxford na Ghent.

Mwaka 1940 alipokea mwaliko kusaidia kuanzisha Taasisi ya Masomo ya juu jijini Dublin, Ireland. Yeye alihamia Clontarf, Dublin na akawa Mkurugenzi wa Shule ya Fizikia ya kinadharia na alibakia pale kwa miaka 17, wakati ambapo muda akawa raia wa Kiayalandi. Yeye aliandika juu zaidi machapisho 50 juu ya mada mbalimbali, ikiwa ni pamoja majaribio yake katika "unified firld theory".

Mwaka 1944, aliandika Maisha ni nini?, Ambayo ina majadiliano ya Negentropy na dhana ya molekuli tata na maumbile kificho kwa viumbe hai. Kulingana na maandishi ya James D. Watson, "DNA, siri ya Maisha", kitabu cha Schrödinger kilimpa Watson uvuvio wa kufanya utafiti wa gene, ambao ulisababisha ugunduzi wa muundo wa DNA wa helix mbili. Vilevile, Francis Crick, katika kitabu cha tawasifu Mad Ni harakati, alielezea jinsi yeye alishawishika kifikra na dhana za Schrödinger kuhusu jinsi habari za kiumbile zinaweza kuhifadhiwa katika Molekiuli. Hata hivyo, geneticist na mshindi wa tuzo ya Nobel 1946 HJ Muller katika makala yake ya 1922 "Tofauti kutokana Binafsi Change katika Gene" [4] alishatayari weka nje sera yote ya msingi ya molekuli ambazo Schrödinger alipata kutoka katika kanuni ya kwanza katika kitabu chake ni nini maisha?, sera ambazo Muller iliyosafishwa katika makala yake ya 1929 "Gene kama msingi wa Maisha" [5] na wazi zaidi wakati wa 1930s, muda mrefu kabla ya uchapishaji wa Maisha ni nini? [6].

Schrödinger aliishi jijini Dublin mpaka alipostaafu mwaka 1955. Wakati huo yeye aliendelea kujitahidi na kazi yake; kashfa za mahusiano na wanafunzi zilitokea na akawazalisha watoto wawili na wanawake wawili wa Kiayalandi Yeye alikuwa na riba katika falsafa ya Vedanta ya kihindu, ambayo yalisukuma dhana zake mwishoni mwa kitabu chake Maisha ni nini? kuhusu uwezekano kwamba fahamu ya mtu ni udhihirisho tu ya umoja wa fahamu ya ulimwengu.[7]

Mwaka 1956, alirudi Vienna (mwenyekiti ad personam). Katika hotuba muhimu wakati wa Mkutano wa Nishati Dunia alikataa kuzungumza juu ya nishati ya nyuklia kwa sababu ya hofu yake kuhusu hilo na alitoa hotuba badala falsafa. Katika kipindi hiki Schrödinger akageuka kutoka tawala quantum mechanics 'ufafanuzi wa wimbi-particle pande mbili na kukuzwa wazo peke kutikiswa sana na kusababisha utata.

Maisha ya binafsi[hariri | hariri chanzo]

Schrödinger aliugua kifua kikuu na mara kadhaa katika 1920 walikaa katika sanatorium huko Arosa. Ilikuwa kwamba yeye aligundua kuna wimbi wake equation. [8]

Schrödinger aliamua mwaka 1933 kwamba hakuweza kuishi katika nchi ambapo mateso ya Wayahudi walikuwa kuwa sera ya kitaifa. Alexander Frederick Lindemann, mkuu wa fizikia katika chuo kikuu cha Oxford, alitembelea Ujerumani katika mwaka wa 1933 ili kujaribu kupanga nafasi za kazi kule England kwa baadhi ya wanasayansi barobaro wa Kiyahudi kutoka Ujerumani. Yeye alizungumza na Schrödinger kuhusu wadhifa kwa mmoja wa wasaidizi wake na alishangaa kugundua kwamba Schrödinger mwenyewe alikuwa na tamaa ya kuondoka Ujerumani. Schrödinger aliulizia kwa mwenzake, Arthur March , kupewa wadhifa kama msaidizi wake.

Ombi wa March ulitokana kwa uhusiano usio halali wa Schrödinger's na wanawake: ingawa mahusiano yake na mkewe Anny yalikuwa mazuri, alikuwa alikuwa na wapenzi wengi kwa maarifa kamili ya mkewe (na kwa kweli, Anny mwenyewe alikuwa na mpenzi wake Hermann Weyl. Schrödinger akaomba March kuwa msaidizi wake kwa sababu, wakati huo, alikuwa anamchumbia mkewe March, Hilde.

Wengi wa wanasayansi ambao walikuwa wametoroka Ujerumani waliishi katika msimu wa kiangazi wa 1933 katika jimbo la Kiitaliano la Bolzano. Hapa Hilde akawa mjamzito na mtotowe Schrödinger. Tarehe 4 Novemba 1933 Schrödinger, mke wake na Hilde March waliwasili Oxford. Schrödinger alichaguliwa kuwa "fellow" wa Magdalene College. Punde tu baada ya kuwasili katika Oxford, Schrödinger alisikia kwamba, kwa kazi yake katika "Wave Mechanics", alituzwa na tuzo ya Nobel.

Faili:Schroedinger-grave.jpg
Erwin Schrödinger's gravesite

Mapema mwaka 1934 alialikwa kutoa hotuba katika chuo kikuu cha Princeton University na wakati huo wakamuomba achukue cheo cha kudumu humo. Baada ya kurudi Oxford, alikuwa na mazungumzo kuhusu mishahara na masharti ya pensheni kule Princeton lakini mwisho hakuwa kukubali. Inadhaniwa kwamba ni ukweli kwamba alitaka aishi Princeton pamoja na Hilde na Anny kugawana malezi ya mtoto wake lakini hio haikukubalika. Ukweli kuwa alikuwa wake wawili, hata kama mmoja wao alikuwa ameolewa na mtu mwingine, haikupokelewa vyema katika Oxford pia. Hata hivyo, binti yake Ruth Georgie Erica alizaliwa huko tarehe 30 Mei 1934.[9]

Tarehe 4 Januari 1961, Schrödinger alifariki mjini Vienna katika umri wa 73 baada ya kuugua kifua kikuu. Aliacha mjane, Anny (kuzaliwa Annemarie Bertel tarehe 3 Desemba 1896, alifariki 3 Oktoba 1965), na alizikwa Alpbach, Austria.

Urithi[hariri | hariri chanzo]

Kraschlandning ya Schrödinger, katika uani Arcade ya jengo kuu, Chuo Kikuu cha Vienna, Austria.

Masuala ya falsafa lililotolewa na Schrödinger's cat bado inabakia kujadiliwa leo na urithi wake wa kudumu zaidi katika popular Science, wakati Schrödinger's equation ni urithi wake wa kudumu zaidi katika ngazi zaa juu za kiufundi. Volkeno Schrödinger kubwa kwenye upande mbali wa Mwezi ulipewa jina kwa heshima kwake. The Erwin Schrödinger International Institute for Mathematical Physics Vienna ilianzishwa mwaka 1993.

Rangi[hariri | hariri chanzo]

Moja ya mchango wa Schrödinger katika sayansi isiyojulikanaa sana ni katika kazi yake kuhusu rangi, mtazamo wa na colorimetry (Farbenmetrik). Mwaka 1920, alichapishwa majarida matatu katika eneo hili:

  • "Theorie der Pigmente von größter Leuchtkraft," ANNALEN der Physik, (4), 62, (1920), 603-622
  • "Grundlinien einer Theorie der Farbenmetrik im Tagessehen," ANNALEN der Physik, (4), 63, (1920), 397-426; 427-456; 481-520 (Bendera ya nadharia ya alama kipimo kwa maono mchana)
  • "Farbenmetrik," Zeitschrift für Physik, 1, (1920), 459-466 (Color kipimo)

Ya pili ya hizi inapatikana kwa Kiingereza kama "Outline of a Theory of Color Measurement for Daylight Vision" katika ' Sources of Color Science, Ed. David L. MacAdam, The MIT Press (1970), 134-182

Maandishi[hariri | hariri chanzo]

  • Nature and the Greeks and Science and Humanism, Cambridge University Press (1996) ISBN 0-521-57550-8.
  • The interpretation of Quantum Mechanics, Ox Bow Press (1995) ISBN 1-881987-09-4.
  • Statistical Thermodynamics, Dover Publications (1989) ISBN 0-486-66101-6.
  • Collected papers, Friedr. Vieweg & Sohn (1984) ISBN 3-7001-0573-8.
  • My View of the World, Ox Bow Press (1983) ISBN 0-918024-30-7.
  • Expanding Universes, Cambridge University Press (1956).
  • Space-Time Structure, Cambridge University Press (1950) ISBN 0-521-31520-4.
  • Maisha ni nini?
  • What is Life? & Mind and Matter, Cambridge University Press (1974) ISBN 0-521-09397-X.
  • A Life of Erwin Schrödinger, Walter J. Moore, Cambridge University Press, Canto Edition (2003) ISBN 0-521-46934-1.

Tanbihi[hariri | hariri chanzo]

  1. Karl Grandin, ed. (1933). Erwin Schrödinger Biography. Les Prix Nobel. The Nobel Foundation. Iliwekwa mnamo 2008-07-29.
  2. A Life ya Erwin Schrödinger, Sura ya 4
  3. Katika hotuba yake, "Akili na Matter," Mlango wa 4, alisema kuwa phrase "ambayo imekuwa familiar sisi" ni "dunia kupanuliwa katika nafasi na muda lakini uwakilishi wetu (Vorstellung)." Hii ni marudio ya maneno ya kwanza Schopenhauer's kuu kazi.
  4. American Naturalist 56 (1922)
  5. Proceedings Congress ya Kimataifa ya Sayansi ya Panda 1 (1929)
  6. Katika harakati ya Gene. Kutoka Darwin na DNA - By James Schwartz. Harvard University Press, 2008
  7. My View of the World Erwin Schroedinger sura iv. Maisha ni nini? kimwili kipengele cha kiini hai & Mind na jambo - By Erwin Schrödinger
  8. Schrödinger na Walter J. Moore: Krismasi saa Arosa
  9. Schrödinger: Maisha na Thought na Walter Yohana Moore, Cambridge University Press 1992 ISBN 0-521-43767-9, discusses Schrödinger's unconventional mahusiano, pamoja na mambo yake na Hildegunde Machi, katika sura ya saba na nane, "Berlin" na " uhamishoni katika Oxford ".

Viungo vya nje[hariri | hariri chanzo]

WikiMedia Commons
WikiMedia Commons
Wikiquote ina mkusanyiko wa dondoo kuhusu: