Emily Murphy
Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .
Emily Murphy (alizaliwa Emily Gowan Ferguson; 14 Machi 1868 – 26 Oktoba 1933) alikuwa mtetezi wa haki za wanawake na mwandishi kutoka Kanada. Mnamo 1916, alikua mwanamke wa kwanza kuwa hakimu nchini Kanada na wa tano katika Milki ya Uingereza, baada ya Elizabeth Webb Nicholls, Jane Price, E. Cullen, na Cecilia Dixon wa Australia (wote waliteuliwa mnamo 1915). Anajulikana sana kwa mchango wake katika harakati za haki za wanawake nchini Kanada, hasa kuhusu swali la ikiwa wanawake walihesabiwa kama "watu" chini ya sheria ya Kanada.[1]
Murphy ni mmoja wa kundi la wanawake waliotajwa kama "The Famous Five" au "The Valiant Five", akishirikiana na Henrietta Muir Edwards, Nellie McClung, Louise McKinney, na Irene Parlby. Mnamo 1927, kundi hili liliwasilisha kesi ya "Persons Case", wakipinga tafsiri ya kisheria iliyosema kuwa wanawake hawakuwa "watu wenye sifa" kwa ajili ya kushika nafasi katika Seneti ya Kanada. Mahakama Kuu ya Kanada ilikataa madai yao, ikihitimisha kuwa wanawake hawakuhesabiwa kama watu kwa mujibu wa sheria za wakati huo. Hata hivyo, walikata rufaa kwa Judicial Committee of the British Privy Council, ambayo ilikuwa mahakama ya juu zaidi kwa Kanada wakati huo, na hatimaye walishinda kesi yao mnamo 1929, ushindi ambao ulikuwa hatua muhimu katika harakati za haki za wanawake nchini Kanada.[2][3]
Pamoja na mchango wake katika usawa wa kijinsia, Murphy amekosolewa kwa baadhi ya kazi zake za baadaye, hususan kwa nafasi yake katika utekelezaji wa Sexual Sterilization Act of Alberta, ambayo iliidhinisha upasuaji wa kulazimishwa wa uzazi kwa watu waliodhaniwa kuwa na matatizo ya akili. Pia alihusishwa na kauli zenye ubaguzi wa rangi dhidi ya wahamiaji, hasa Wachina, akiwatuhumu kwa kueneza madawa ya kulevya na kuhatarisha jamii ya wazungu wa Kanada. Katika kitabu chake The Black Candle, aliandika:[4]
"Ni vigumu kuamini kuwa muuzaji wa Kichina wa dawa za kulevya ana dhamira ya makusudi ya kuangamiza jamii ya wazungu, lakini anaweza kuwa chombo chenye nguvu mikononi mwa wakuu wake kufanikisha jambo hilo, ingawa lengo lake linaweza kuwa tamaa ya faida tu."
Mchango wake kwa haki za wanawake hauwezi kupuuzwa, lakini maoni yake yenye ubaguzi wa rangi yameathiri sifa yake kwa muktadha wa kihistoria wa sasa.[5]
Emily Murphy alizaliwa Cookstown, Ontario, akiwa mtoto wa tatu wa Isaac Ferguson na Emily Gowan. Baba yake, Isaac Ferguson, alikuwa mfanyabiashara aliyefanikiwa na mmiliki wa mali. Utotoni, Murphy mara nyingi alijiunga na kaka zake wawili wakubwa, Thomas na Gowan, katika michezo na shughuli zao; baba yao aliunga mkono tabia hii na mara nyingi aliwafanya watoto wake wa kiume na wa kike washirikiane majukumu kwa usawa.[6]
Murphy alikua chini ya ushawishi wa babu yake wa upande wa mama, Ogle R. Gowan, mwanasiasa aliyefanikisha kuanzishwa kwa tawi la Orange Order katika eneo hilo mnamo 1830. Pia alikuwa na wajomba wawili waliokuwa watu mashuhuri: mmoja alikuwa jaji wa Mahakama Kuu na mwingine alikuwa seneta. Kaka yake pia alikua wakili na mmoja wa majaji wa Mahakama Kuu. Mjomba wake mwingine, Thomas Roberts Ferguson, alikuwa Mbunge (MP) na pia alikuwa na uhusiano wa kifamilia na James Robert Gowan, aliyekuwa wakili, jaji, na seneta.[7][8]
Murphy alinufaika na wazazi waliounga mkono elimu rasmi kwa binti zao. Alisoma katika Bishop Strachan School, shule ya kifahari ya kibinafsi ya Anglikana kwa wasichana huko Toronto. Akiwa shuleni hapo, alipata rafiki aliyemtambulisha kwa mume wake wa baadaye, Arthur Murphy, aliyekuwa na umri wa miaka 11 zaidi yake.[9][10][11][12]
Mnamo 1887, walifunga ndoa na wakabarikiwa na mabinti wanne: Madeleine, Evelyn, Doris, na Kathleen. Hata hivyo, Doris alifariki dunia. Baada ya kifo cha Doris, familia iliamua kuhama na kujaribu maisha katika mazingira mapya. Mnamo 1903, walihamia magharibi, katika Swan River, Manitoba, na baadaye mwaka 1907, walihamia Edmonton, Alberta.[13]}[14][15][16][17]
Marejeo
[hariri | hariri chanzo]- ↑ "Mrs. Emily Murphy, Women's Champion Dies in Edmonton". Calgary Herald. Calgary, Alberta. The Canadian Press. 27 Oktoba 1933.
Noted Edmonton feminist and well. known author who wrote under the name of "Janey Canuck," passed away at midnight last night.
{{cite news}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Kome, Penney (1985). Women of Influence: Canadian Women and Politics (tol. la 1st). Toronto, Ontario: Doubleday Canada. ku. 31–32. ISBN 978-0-385-23140-4.
- ↑ "Emily Murphy". Heritage Minutes. Historica Canada. Iliwekwa mnamo 28 Mei 2010.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Yedlin, Deborah (18 Machi 2009). "To some, it's the Infamous Five". Globe and Mail. Toronto. Iliwekwa mnamo 18 Desemba 2016.
{{cite news}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Bourrie, Mark (30 Septemba 2012). "A pioneer in the war on pot". National Post. Toronto. Iliwekwa mnamo 18 Desemba 2016.
{{cite news}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Emily Ferguson Murphy". Celebrating Women's Achievements. Library and Archives Canada. 2 Oktoba 2000. Iliwekwa mnamo 19 Machi 2013.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Charters, C. V., mhr. (1967). A history of Peel County: to mark its centenary. Brampton ON: The County of Peel. uk. 150.
- ↑ Sharpe, Robert, J; McMahon, Patricia, I. (2007). The Persons case : the origins and legacy of the fight for legal personhood. Toronto: University of Toronto Press. uk. 21. ISBN 978-1-4426-8498-0. OCLC 743371175.
{{cite book}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Horowitz, Janice M. (1979). "Women in Law and the Justice System". Katika O'Neill, Lois Decker (mhr.). The Women's Book of World Records and Achievements. Anchor Press. uk. 352. ISBN 0-385-12733-2.
- ↑ Prentice, Alison; Bourne, Paula; Brandt, Gail Cuthbert; Light, Beth; Mitchinson, Wendy; Black, Naomi (1988). Canadian Women: A History. Toronto: Harcourt Brace Jovanovich. ku. 282–83.
- ↑ Kaye, Frances W. (2004). "Persons Case". Katika Wishart, David J. (mhr.). Encyclopedia of the Great Plains. University of Nebraska Press. uk. 320. ISBN 0-80324-787-7. Iliwekwa mnamo 23 Julai 2015.
{{cite encyclopedia}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Petition of August 27, 1927, containing the five Alberta women's two questions". The Famous Five. Library and Archives Canada. 27 Agosti 1927. Iliwekwa mnamo 23 Julai 2015.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Smith, Alisa Dawn (1997). Rethinking First-Wave Feminism Through the Ideas of Emily Murphy (MA thesis). University of Victoria. uk. 49. OCLC 858586557.
- ↑ Tooley, Jennifer (1999). Demon Drugs and Holy Wars: Canadian Drug Policy as Symbolic Action (MA thesis). University of New Brunswick. uk. 36.
- ↑ Murphy, Emily F. (1922). "Chapter XXIII. Marahuana - A New Menace". The Black Candle. Toronto, Ontario: Thomas Allen Publisher. uk. 331. Iliwekwa mnamo 24 Julai 2015.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Smith, Alisa Dawn (1997). Rethinking First-Wave Feminism Through the Ideas of Emily Murphy (MA thesis). University of Victoria. uk. 53. OCLC 858586557.
- ↑ MacDonald, Ian; O'Keefe, Betty (2000). Canadian Holy War: A Story of Clans, Tongs, Murder, and Bigotry. Vancouver, British Columbia: Heritage House. ku. 9–21.
![]() |
Makala hii kuhusu mwandishi fulani bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Emily Murphy kama wasifu wake, habari za maisha au kazi yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari. |