Chama cha Democrat

Chama cha Democrat ni kimojawapo kati ya vyama vikuu vya kisiasa nchini Marekani. Ndicho chama kikongwe zaidi cha kisiasa kilicho hai katika historia ya dunia.

Historia

Mizizi ya chama hiki inaanzia mwanzoni mwa karne ya 19, kikiwa kama muendelezo wa muungano wa kisiasa wa Thomas Jefferson uitwao Democratic-Republican Party, ambao ulianzishwa kupinga siasa za Federalist Party. Katika miaka ya 1820, muungano huo ulianza kugawanyika, na kufikia mwaka 1828, Andrew Jackson aliunda Democratic Party rasmi kama chama kinachowakilisha masilahi ya wananchi wa kawaida dhidi ya kile kilichoonekana kuwa ni ushawishi wa wasomi na mabepari wa mijini.

Katika karne ya 19, Chama cha Democrat kilitambuliwa kwa kuunga mkono haki za majimbo, ukulima wa kijijini, na mara nyingi kilihusishwa na utetezi wa utumwa, hasa Kusini mwa Marekani. Andrew Jackson, rais wa saba wa Marekani, ndiye alikuwa kiongozi wa kwanza maarufu wa chama hicho, na alileta siasa za “Jacksonian Democracy” zilizosisitiza ushiriki mpana wa watu (Wazungu tu kwa wakati huo) katika siasa. Chama kilikuwa na ushawishi mkubwa Kusini na kilipinga vikali sera za chama cha Republican wakati wa Abraham Lincoln — hasa katika muktadha wa vita ya wenyewe kwa wenyewe na mabadiliko ya kijamii ya baada ya vita hivyo.

Katika karne ya 20, Chama cha Democrat kilianza kubadilika kimaudhui na kisera, hasa chini ya uongozi wa Franklin D. Roosevelt ambaye alikuwa rais miaka ya 1933 hadi 1945. Kupitia sera zake za “New Deal”, chama kilijikita katika kuhimiza ustawi wa jamii, usimamizi wa uchumi wa soko, na mipango ya serikali ya kusaidia raia wa kipato cha chini na wafanyakazi. Mabadiliko hayo yaliimarisha chama katika miji mikubwa na miongoni mwa jamii za wafanyakazi, wahamiaji, na watu wa tabaka la kati.

Katika miaka ya 1960, John F. Kennedy na Lyndon B. Johnson waliendeleza mageuzi ya kijamii na kupigania haki za kiraia. Johnson alisaini sheria muhimu kama Civil Rights Act ya 1964 na Voting Rights Act ya 1965, ambazo ziliongeza usawa wa kijamii lakini pia zilifanya baadhi ya wafuasi wa zamani wa chama kutoka Kusini kuhamia Republican. Katika kipindi hicho, Chama cha Democrat kilianza kupoteza nguvu Kusini lakini kikajijenga upya kupitia kuungwa mkono na watu wa rangi tofauti, wanawake, na watetezi wa haki za kijamii.

Katika nyakati za sasa, Chama cha Democrat kimeendelea kuwa chama kinachowakilisha sera za mrengo wa kushoto wa kati, kikisisitiza haki za kijamii, upatikanaji wa huduma za afya kwa wote, usawa wa kijinsia na wa rangi, hifadhi ya mazingira, na mageuzi ya kiuchumi yanayolenga kusaidia tabaka la wafanyakazi. Bill Clinton, rais wa miaka ya 1990, aliongoza chama kwa mtazamo wa “New Democrats” – mwelekeo wa kati uliolenga usimamizi thabiti wa uchumi na mageuzi ya sera za kijamii.

Barack Obama, aliyekuwa rais wa 44 wa Marekani na rais Mweusi wa kwanza katika historia ya nchi hiyo, alichaguliwa mwaka 2008 kwa kaulimbiu ya mabadiliko, na aliongoza kwa kipindi cha mafanikio ya kihistoria ikiwemo kupitishwa kwa Obamacare – mpango wa huduma za afya kwa watu wengi. Joe Biden, rais tangu 2021 hadi 2025, aliendeleza ajenda ya chama kwa kusisitiza mageuzi ya kijamii, uwekezaji katika miundombinu, kushughulikia mabadiliko ya tabianchi, na kurejesha ushawishi wa Marekani katika masuala ya kimataifa.

Kwa jumla, marais mashuhuri wa Chama cha Democrat ni pamoja na Andrew Jackson, James K. Polk, Franklin Pierce, James Buchanan, Woodrow Wilson, Franklin D. Roosevelt, Harry S. Truman, John F. Kennedy, Lyndon B. Johnson, Jimmy Carter, Bill Clinton, Barack Obama, na Joe Biden.

Marejeo

Schlesinger Jr., Arthur M. The Age of Jackson. Little, Brown and Company, 1945.
Kazin, Michael. What It Took to Win: A History of the Democratic Party. Farrar, Straus and Giroux, 2022.
Wilentz, Sean. The Rise of American Democracy: Jefferson to Lincoln. W. W. Norton & Company, 2005.
Dallek, Robert. An Unfinished Life: John F. Kennedy, 1917–1963. Little, Brown and Company, 2003.
Obama, Barack. A Promised Land. Crown Publishing Group, 2020.
Zelizer, Julian E. The Fierce Urgency of Now: Lyndon Johnson, Congress, and the Battle for the Great *Society. Penguin Press, 2015.

Makala hii kuhusu mambo ya siasa bado ni mbegu. Unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuongezea habari.