Bai Bibyaon Ligkayan Bigkay
Bai Bibyaon Ligkayan Bigkay ni kiongozi wa Lumad na mwanamazingira wa Ufilipino. Ndiye chifu wa kwanza na wa pekee wa kike katika historia ya watu wa Manobo, na ameelezewa kama "Mama wa Walumadi".
Alikuwa mtetezi wa haki za wakazi asili na amekuwa mtetezi wa ardhi ya mababu wa Manobo na Milima ya Pantaron tangu mwaka 1994.
Wazee wengi wa Lumad hawajui tarehe kamili ya kuzaliwa kwao, lakini Bigkay aliakadiriwa kuwa na umri wa miaka 80 ilipofika mwaka 2019. [1]
Uongozi[hariri | hariri chanzo]
Safu ya Milima ya Pantaron ni mojawapo ya misitu mikubwa iliyosalia nchini Ufilipino, na imekuwa ikilengwa kwa shughuli za ukataji miti. [1] Safu hii pia hutoa maji kwa mito mikubwa ya Mindanao, ikijumuisha mto Mindanao, mto Pulangi, mto Davao, mto Tagoloan, na vijito vya mto Agusan . [2] Mnamo 1994, akitafutwa na kiongozi wa kabila la Datu Guibang Apoga wa Talaingod Davao del Norte, aliongoza Manobo dhidi ya uvamizi wa kampuni ya ukataji miti ya Alcantara and Sons. [1] Alikuwa miongoni mwa viongozi waliopinga shughuli za ukataji miti ambazo zingeharibu ardhi ya mababu wa Manobo huko Talaingod, Davao del Norte . Katika miongo kadhaa tangu wakati huo ameendelea pamoja na Datus wengine katika kutetea jamii asilia za safu ya Pantaron dhidi ya unyonyaji na kijeshi. [3]
Marejeo[hariri | hariri chanzo]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Cortez, Kath M. (2019-08-14). "Lumad women, their inter-generational struggle for self-determination". Davao Today (kwa en-US). Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 8 November 2020. Iliwekwa mnamo 2020-06-05. Check date values in:
|archivedate=(help) Hitilafu ya kutaja: Invalid<ref>tag; name "Cortez2019" defined multiple times with different content - ↑ Salamat, Marya (2018-03-17). "‘We're all challenged to defend the environment’ - Bibiaon Bigkay". Bulatlat (kwa en-US). Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 17 January 2021. Iliwekwa mnamo 2020-06-26. Check date values in:
|archivedate=(help) - ↑ "Lumad Leader Bai Bibyaon Ligkayan Bigkay is 2017 UP Gawad Tandang Sora awardee". University of the Philippines (kwa en-PH). February 22, 2017. Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 5 June 2020. Iliwekwa mnamo 2020-06-05. Check date values in:
|date=, |archivedate=(help)
|
Makala hii kuhusu mtu huyo bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Bai Bibyaon Ligkayan Bigkay kama wasifu wake, habari za maisha au kazi yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari. |