Nenda kwa yaliyomo

Audre Lorde

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru

Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .

Audre Lorde (/ˈɔːdri ˈlɔːrd/ AW-dree LORD; alizaliwa Audrey Geraldine Lorde; Februari 18, 1934 – 17 Novemba 1992) alikuwa mwandishi wa Marekani, profesa, mwanafalsafa, mwanafeministi wa makutano, mshairi na mwanaharakati wa haki za kiraia. Alikuwa anayejielezea mwenyewe kama "Mweusi, msagaji, mwanafeministi, msoshalisti, mama, shujaa, mshairi" ambaye alijitolea maisha yake na talanta zake kukabiliana na aina tofauti za ukosefu wa haki, kwani aliamini kuwa hakuwezi kuwa na "daraja la ukandamizaji" miongoni mwa "wale wanaoshiriki malengo ya ukombozi na mustakabali unaoweza kufanya kazi kwa watoto wetu."[1]

Kama mshairi, anajulikana sana kwa ustadi wa kiufundi na usemi wa kihisia, pamoja na mashairi yake yanayoonyesha hasira na ghadhabu dhidi ya ukosefu wa haki za kiraia na kijamii alioona katika maisha yake yote. Alikuwa mpokeaji wa tuzo za kitaifa na za kimataifa na mwanachama mwanzilishi wa Kitchen Table: Women of Color Press. Kama msanii wa maneno ya kusemwa, uwasilishaji wake umeitwa wa nguvu, wa sauti, na wa kina na Poetry Foundation. Mashairi yake na prose kwa kiasi kikubwa hushughulikia masuala yanayohusiana na haki za kiraia, ufeministi, usagaji, ugonjwa, ulemavu, na uchunguzi wa utambulisho wa kike wa Kimarekani.[2]

Maisha ya Awali

[hariri | hariri chanzo]

Audre Lorde alizaliwa Februari 18, 1934, katika Jiji la New York kwa wahamiaji wa Karibea Frederick Byron Lorde na Linda Gertrude Belmar Lorde. Baba yake, Frederick Byron Lorde (Byron), alizaliwa Aprili 20, 1898 huko Barbados. Mama yake, Linda Gertrude Belmar Lorde, alizaliwa mnamo 1902 katika kisiwa cha Carriacou huko Grenada. Mama ya Lorde alikuwa wa asili mchanganyiko lakini alijifanya kama Mhispania, ambayo ilikuwa chanzo cha fahari kwa familia yake. Baba ya Lorde alikuwa mweusi zaidi kuliko familia ya Belmar ilivyopenda, na waliwaruhusu tu wawili hao kuoana kwa sababu ya haiba ya Byron, matarajio, na uvumilivu. Baada ya uhamiaji wao, familia mpya ilikaa Harlem, kitongoji cha watu wa aina mbalimbali huko juu ya Manhattan, New York. Lorde alikuwa wa mwisho kati ya binti watatu, dada zake wakubwa waliitwa Phyllis na Helen Lorde. Lorde alikuwa na uoni hafifu hadi kufikia hatua ya kuwa kipofu kisheria, kwa hivyo alikua akisikiliza hadithi za mama yake kuhusu West Indies badala ya kuzisoma. Akiwa na umri wa miaka minne, alijifunza kuzungumza huku akijifunza kusoma, na mama yake alimfundisha kuandika karibu wakati huo huo. Aliandika shairi lake la kwanza alipokuwa katika darasa la nane.[3][4]

Alizaliwa kama Audrey Geraldine Lorde, alichagua kuondoa "y" kutoka kwa jina lake la kwanza alipokuwa bado mtoto, akielezea katika "Zami: A New Spelling of My Name" kwamba alipendezwa zaidi na ulinganifu wa kisanii wa miisho ya "e" katika majina mawili yaliyo karibu "Audre Lorde" kuliko kuandika jina lake jinsi wazazi wake walivyokusudia.[5]

Uhusiano wa Lorde na wazazi wake ulikuwa mgumu tangu umri mdogo. Alitumia muda mdogo sana na baba yake na mama yake, ambao wote walikuwa na shughuli za kudumisha Biashara yao ya mali isiyohamishika katika uchumi wa misukosuko baada ya Mdororo Mkuu wa Kiuchumi. Alipowaona, mara nyingi walikuwa baridi au wametengwa kihisia. Hasa, uhusiano wa Lorde na mama yake, ambaye alikuwa na wasiwasi wa kina juu ya watu wenye ngozi nyeusi zaidi yake (ambayo Lorde alikuwa nayo) na ulimwengu wa nje kwa ujumla, uliwekwa alama na "upendo mgumu" na uzingatiaji mkali wa sheria za familia. Uhusiano mgumu wa Lorde na mama yake ulionekana wazi katika mashairi yake ya baadaye, kama vile "Story Books on a Kitchen Table" ya "Coal."

Akiwa mtoto, Lorde alipambana na mawasiliano, na akaanza kuthamini nguvu ya ushairi kama njia ya kujieleza. Hata alijielezea mwenyewe kama anayefikiri katika ushairi. Alihifadhi mashairi mengi akilini, na angeyatumia kuwasiliana, hadi kufikia hatua kwamba, "Ikiwa aliulizwa alikuwaje anahisi, Audre angerudi kwa kusoma shairi." Karibu na umri wa miaka kumi na mbili, alianza kuandika mashairi yake mwenyewe na kuungana na wengine shuleni ambao walichukuliwa kuwa "watu wa nje," kama alivyohisi yeye mwenyewe.[6][7]>

Alilelewa kama Mkatoliki, Lorde alihudhuria shule za parokia kabla ya kuhamia Shule ya Upili ya Hunter College, shule ya sekondari kwa wanafunzi wenye vipawa vya kiakili. Mshairi Diane di Prima alikuwa mwanafunzi mwenzake na rafiki. Akiwa Hunter, Lorde alichapisha shairi lake la kwanza katika jarida la "Seventeen" baada ya jarida la fasihi la shule yake kulikataa kwa kuwa lisilofaa. Pia katika shule ya upili, Lorde alishiriki katika warsha za ushairi zilizofadhiliwa na Chama cha Waandishi wa Harlem, lakini alibainisha kwamba alihisi kila mara kama mtu wa nje kutoka kwa Chama hicho. Alihisi hakukubaliwa kwa sababu "alikuwa wazimu na msagaji lakini [walifikiri] angeacha yote hayo."[8][9]

Lorde alihitimu kutoka Shule ya Upili ya Hunter College mnamo 1951.[10][11][12]

Marejeo

[hariri | hariri chanzo]
  1. ↑ "Audre Lorde Biography". eNotes.com. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo Desemba 18, 2015. Iliwekwa mnamo Februari 17, 2021.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ Lorde, Audre (1983). "There is not hierarchy of oppressions" (PDF). Interracial Books for Children BULLETIN: Homophobia and Education. 14 (4): i–ii. ISSN 0003-6870.
  3. ↑ "Audre Lorde". National Women's History Museum (kwa Kiingereza). Iliwekwa mnamo 2024-11-26.
  4. ↑ "Audre Lorde 1934-1992". Poetry Foundation. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo Novemba 27, 2019. Iliwekwa mnamo Machi 28, 2021.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ McDonald, Dionn. "Audre Lorde. Big Lives: Profiles of LGBT African Americans". OutHistory. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo Julai 25, 2019. Iliwekwa mnamo Machi 28, 2021.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ De Veaux, Alexis (2004). Warrior Poet: A Biography of Audre Lorde. W. W. Norton & Company, Inc. ku. 7–13. ISBN 0-393-01954-3.
  7. ↑ De Veaux, Alexis (2004). Warrior Poet: A Biography of Audre Lorde. W. W. Norton & Company, Inc. ku. 15–20. ISBN 0-393-01954-3.
  8. ↑ Parks, Rev. Gabriele (Agosti 3, 2008). "Audre Lorde". Thomas Paine Unitarian Universalist Fellowship. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo Aprili 16, 2013. Iliwekwa mnamo Julai 9, 2009.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  9. ↑ Lorde, Audre (1982). Zami: A New Spelling of My Name. Crossing Press.
  10. ↑ Kimberly W. Benston (2014). Gates, Henry Louis Jr.; Smith, Valerie A. (whr.). The Norton Anthology of African-American Literature: Volume 2 (tol. la Third). W. W. Norton & Company, Inc. ku. 637–39. ISBN 978-0-393-92370-4.
  11. ↑ Lorde, Audre. (1982). Zami, a new spelling of my name (tol. la First). Trumansburg, N.Y. ISBN 0895941228. OCLC 18190883.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
  12. ↑ Threatt Kulii, Beverly; Reuman, Ann E.; Trapasso, Ann. "Audre Lorde's Life and Career". Audre Lorde's Life and Career. Modern American Poetry. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo Novemba 21, 2015. Iliwekwa mnamo Novemba 8, 2015.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Makala hii kuhusu mwandishi fulani bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Audre Lorde kama wasifu wake, habari za maisha au kazi yake?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.
Rudishwa kutoka "https://sw.wikipedia.org/w/index.php?title=Audre_Lorde&oldid=1411382"