Al-Shafi‘i

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru

Abu 'Abdallāh Muhammad bin Idris al-Shafi'i (kwa Kiarabu:أبُو عَبْدِ ٱللهِ مُحَمَّدُ بْنُ إِدْرِيسَ ٱلشَّافِعِيُّ ,767–[[820 BK) alikuwa Mwarabu maarufu kama mwanatheolojia, mwandishi na mtaalamu wa Kiislamu. Anakumbukwa kama mtu wa kwanza aliyechangia kwa kanuni za sheria ya Kiislamu (uṣūl al-fiqh). Mara nyingi anatajwa kama ' Shaykh al-Islām '. Al-Shafi'ī alikuwa mmoja wa walimu wanne wa dini waliounda madhhab za Uislamu wa Kisunni. Shule yake ilikuwa msingi wa madhhab ya Washafii.

Al-Shafii alikuwa mwanafunzi mashuhuri zaidi wa Imam Malik ibn Anas. [1] Mzaliwa wa Gaza huko Palestina, aliishi pia Makka na Madina huko Hijaz, Yemen, Misri, na Baghdad huko Iraqi.

Ukoo[hariri | hariri chanzo]

Al-Shafi'ī alizaliwa katika ukoo wa Maquraishi wa Banu Muttalib, ambao ulikuwa ukoo dada wa Banu Hashim, ambao Muhammad na Makhalifa wa Abbas walikuwa wanatokana nao. Ukoo huu ulimpa hadhi, kutokana na kuwa kabila la Muhammad, na ukoo wa babu yake kwake. [2] Hata hivyo, al-Shafi'ī alikulia maskini, licha ya uhusiano wake katika duru za juu zaidi za kijamii.

Maisha ya awali[hariri | hariri chanzo]

Alizaliwa Gaza karibu na mji wa Ashkelon mwaka 150 Hijria (767 BK). [3] Baba yake alifariki huko Ash-Sham akiwa bado mtoto. Mama yake aliamua kuhamia Makka alipokuwa na umri wa miaka miwili hivi. Zaidi ya hayo, mizizi ya familia ya mama yake ilitoka Yemen, na kulikuwa na watu wengi zaidi wa familia yake huko Makka, ambapo mama yake aliamini angetunzwa vyema. Alilelewa katika mazingira duni na tangu ujana wake alikuwa amejitolea kujifunza. [2] Simulizi moja linasema kwamba mama yake hakuwa na uwezo wa kununua karatasi, hivyo aliandika masomo yake kwenye mifupa ya mabega. [4] Alisoma chini ya Muslim ibn Khalid az-Zanji, Mufti wa Makka wakati huo, ambaye kwa hiyo anachukuliwa kuwa mwalimu wa kwanza wa Imam al-Shafi'ī. [5] Kufikia umri wa miaka saba, al-Shafi'i alikuwa amehifadhi Qur'ani . Akiwa na umri wa miaka kumi, aliishika kitabu cha Muwatta' cha Imam Malik moyoni. Al-Shafi'ī aliidhinishwa kutoa fatwa akiwa na umri wa miaka kumi na tano. [6]

Mwanafunzi wa Imam Malik[hariri | hariri chanzo]

Al-Shafi'i alihamia Madina akiwa na hamu ya mafunzo zaidi za kisheria, [2] kama ilivyokuwa desturi ya kupata elimu. Huko, alifundishwa kwa miaka mingi na Imam Malik ibn Anas [7] ambaye alivutiwa na kumbukumbu, elimu na akili yake. [3] [8] Wakati wa kifo cha Imam Malik mwaka wa 179 AH (795 CE), al-Shafi'ī alikuwa tayari amepata sifa kama mwanasheria mahiri. [2] Ingawa baadaye hangekubaliana na baadhi ya maoni ya Imam Mālik, al-Shafi'ī alimpa heshima kubwa zaidi kwa kumtaja kila mara kama "Mwalimu". [3]

Fitna ya Yemen[hariri | hariri chanzo]

Katika umri wa miaka thelathini, al-Shafi'ī alipewa cheo katika mji wa Yemen wa Najran . [3] [7] Aliingiwa na fitina ya makundi. Mnamo mwaka wa 803 CE, al-Shafi'ī alishutumiwa kwa kushiriki katika uasi, na hivyo alipelekwa kwa minyororo mbele ya khalifa Harun ar-Rashid huko Raqqa . [2] Wakati washtakiwa wenzake waliuawa, utetezi wa fasaha wa al-Shafi'i mwenyewe ulimshawishi Khalifa kufuta mashtaka hayo. Masimulizi mengine yanasema kwamba mwanasheria maarufu wa Wahanafi , Muḥammad ibn al-Hasan al-Shaybānī, alikuwepo kwenye mahakama hiyo na kumtetea al-Shafi'ī kama mwanafunzi anayejulikana sana wa sheria hiyo takatifu. [2] Al-Shaybānī aliendeela kuwa mwalimu wa Al Shafii. [2]

Uanafunzi chini ya Al-Shaybānī, na kukutana na Wahanafi[hariri | hariri chanzo]

Al-Shafi'ī alisafiri kwenda Baghdad kusoma pamoja na al-Shaybānī na wengine. [7] Hapa ndipo alipoanzisha madh'hab yake ya kwanza, iliyoathiriwa na mafundisho ya Imam Abu Hanifa na Imam Malik .  Kazi yake kwa hiyo ilijulikana kama "al Madhhab al Qadim lil Imam kama Shafi'i," au Shule ya Zamani ya al-Shafi'i. 

Ilikuwa hapa ambapo al-Shafi'ī alishiriki kikamilifu katika mabishano ya kisheria na wataalamu wa Kihanafi, akiitetea kwa bidii fikra za Mālikī. [2] Al-Shafi'ī hatimaye aliondoka Baghdad kwenda Makka mwaka wa 804 CE, labda kwa sababu ya malalamiko ya wafuasi wa Hanafi kwa al-Shaybāni kwamba al-Shafi'i kwa kiasi fulani amekuwa akikosoa msimamo wa al-Shaybāni wakati wa mabishano yao. Kama matokeo, al-Shafi'ī aliripotiwa kushiriki katika mjadala na al-Shaybānī juu ya tofauti zao, ingawa haijulikana ni nani aliyeshinda mjadala huo. [2]

Kuondoka kwenda Baghdad na Misri[hariri | hariri chanzo]

Kaburi la Imam Shafi'i mjini Cairo

Al-Shafi'ī hatimaye alirejea Baghdad mwaka 810 BK. Kufikia wakati huu, hadhi yake kama mwanasheria ilikuwa imekua ya kutosha kumruhusu kuanzisha mafundisho yake ya kujitegemea ya kisheria. [2]

Mnamo 814 BK, al-Shafi'ī aliamua kuondoka Baghdad kwenda Misri. Sababu haswa za kuondoka kwake Iraq hazijulikani, lakini ilikuwa huko Misri ambapo alikutana na mwalimu mwingine, Sayyida Nafisa bint Al-Hasan, ambaye pia alimsaidia kifedha katika masomo yake. [9] [10] [11] Hapa alianza kutoa imla ya kazi zake kwa wanafunzi. Baadhi ya wanafunzi wake wakuu wangeandika yale ambayo al-Shafi'i alisema, ambao wangewaamuru waisome tena kwa sauti ili masahihisho yafanyike. Waandishi wa wasifu wa Al-Shafi'i wote wanakubali kwamba urithi wa kazi chini ya jina lake ni matokeo ya vikao hivyo na wanafunzi wake. [2]

Kifo[hariri | hariri chanzo]

Kaburi la Imam Shafi'i huko Cairo

Al-Shafi'ī alifariki akiwa na umri wa miaka 54 mnamo tarehe 30 Rajabu mwaka wa 204 Hijiria (20 Januari 820 BK), huko Al-Fustat, Misri, na akazikwa kwenye kuba ya Banu 'Abd al-Hakam, karibu na Mlima al-Muqattam . [2] Kuba hiyo ilijengwa mwaka wa 608 AH (1212 BK) na sultani Al-Kamil, na kaburi hilo linabakia kuwa eneo muhimu hadi leo. [12] [13]

Urithi[hariri | hariri chanzo]

Al-Shafi'ī anasifika kwa kuunda misingi ya elimu ya fiqhi (mfumo wa sheria za Kiislamu). Alitaja kanuni nne za fiqhi, ambazo kwa mpangilio wa umuhimu ni:

  1. Qur'ani;
  2. Hadithi yaani mkusanyo wa maneno, vitendo, na idhini ya kimya kimya ya Muhammad,
  3. Ijma yaani maafikiano ya jumuiya ya Kiislamu,
  4. Qiyas yaani mbinu wa mlinganisho. [14] [15] [16] [17] [18]

Kwa utaratibu huu wa shari'a, alitoa urithi wa umoja kwa Waislamu wote na akazuia maendeleo ya mifumo huru ya kisheria yenye msingi wa kieneo.  Madhhab ya Uislamu wa Kisunni hutunza mafundisho yake ndani ya mfumo ulioundwa na Shafi'i. Moja ya madhhab nne imepewa jina la Al-Shafi'ī. Inafuatwa katika maeneo mengi tofauti katika ulimwengu wa Kiislamu : Indonesia, Malaysia, Misri, Ethiopia, Somalia, Yemen, magharibi mwa Iran, pamoja na Sri Lanka na sehemu za kusini mwa Uhindi, hasa katika pwani ya Malabar ya Kerala na mkoa wa Karnataka .

Al-Shāfi'ī alisisitiza mamlaka ya mwisho ya hadithi za Mtume Muhammad ili kwamba hata Qur'an "ifasiriwe kwa kuzingatia hadith, na sio kinyume chake." [19] [20] Ingawa kimapokeo Quran inachukuliwa kuwa juu ya Sunna, Al-Shafi'i alisema kwamba sunna inasimama "kwenye usawa na Quran", kwa sababu - kama Al-Shafi'i alivyoweka – "amri ya Mtume ni amri ya Mwenyezi Mungu Mtukufu." [21] [22]

Vitabu[hariri | hariri chanzo]

Alitunga vitabu zaidi ya 100. [23]

  • Al-Risala – Kitabu kinachojulikana sana cha al-Shafi'i ambamo alichunguza kanuni za fiqhi . Kitabu kimetafsiriwa kwa Kiingereza.
  • Kitab al-Umm – maandishi yake kuu yaliyosalia juu ya fiqhi ya Shafi'i
  • Musnad al-Shafi'i (kuhusu hadithi ) - inapatikana kwa mpangilio, kwa Kiarabu 'Tartib', na Ahmad ibn Abd ar-Rahman al-Banna.

Marejeo[hariri | hariri chanzo]

  1. Fadel, M. (2008), The True, the Good and the Reasonable: The Theological and Ethical Roots of Public Reason in Islamic Law, Canadian Journal of Law and Jurisprudence, archived from the original on 2010-06-10 
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 Khadduri, Majid (2011). Translation of al-Shāfi'i's Risāla – Treatise on the Foundations of Islamic Jurisprudence. England: Islamic Texts Society. pp. 8, 11–16. ISBN 978-0946621-15-6. Khadduri, Majid (2011). Translation of al-Shāfi'i's Risāla – Treatise on the Foundations of Islamic Jurisprudence. England: Islamic Texts Society. pp. 8, 11–16. ISBN 978-0946621-15-6. Hitilafu ya kutaja: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 Haddad, Gibril Fouad (2007). The Four Imams and Their Schools. United Kingdom: Muslim Academic Trust. pp. 189, 190, 193. ISBN 978-1-902350-09-7.  Hitilafu ya kutaja: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  4. Ibn Abi Hatim, Manaaqibush-Shaafi'ee, pg. 39
  5. Ibn Kathir, Tabaqat Ash-Shafi'iyyin, Vol 1. Page 27 Dār Al-Wafa’
  6. Ibn Abī Hātim. Manāqib al-Shāfi'ī wa-Ābāduh. Dar Al Kotob Al-Ilmiyyah. p. 39. 
  7. 7.0 7.1 7.2 A.C. Brown, Jonathan (2014). Misquoting Muhammad: The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet's Legacy. Oneworld Publications. p. 35. ISBN 978-1780744209.  Unknown parameter |url-access= ignored (help) Hitilafu ya kutaja: Invalid <ref> tag; name "jacb1" defined multiple times with different content
  8. Archived copy. Jalada kutoka ya awali juu ya 2012-04-20. Iliwekwa mnamo 2012-02-23.
  9. Nafisa at-Tahira. www.sunnah.org. Jalada kutoka ya awali juu ya 26 June 2019. Iliwekwa mnamo 19 October 2016.
  10. Zayn Kassam; Bridget Blomfield (2015), "Remembering Fatima and Zaynab: Gender in Perspective", in Farhad Daftory, The Shi'i World, I.B Tauris Press 
  11. Aliyah (2 February 2015). Great Women in Islamic History: A Forgotten Legacy. Young Muslim Digest. Iliwekwa mnamo 18 February 2015.
  12. Archnet. Jalada kutoka ya awali juu ya 2013-12-15.
  13. Tour Egypt :: The Mausoleum of Imam al-Shafi.
  14. Schacht, Joseph (1959) [1950]. The Origins of Muhammadan Jurisprudence. Oxford University Press. p. 1. 
  15. Snouck Hurgronje, C. Verspreide Geschriften. v.ii. 1923-7, page 286-315
  16. Étude sur la théorie du droit musulman (Paris : Marchal et Billard, 1892–1898.)
  17. Margoliouth, D.S., The Early Development of Mohammedanism, 1914, page 65ff
  18. Schacht, Joseph in Encyclopedia of Islam, 1913 v.IV, sv Usul
  19. J. SCHACHT, An Introduction to Islamic Law (1964), supra note 5, at 47
  20. Forte, David F. (1978). "Islamic Law; the impact of Joseph Schacht". Loyola Los Angeles International and Comparative Law Review 1: 13. Retrieved 19 April 2018. 
  21. al-Shafii ‘’Kitab al-Risala’’, ed. Muhammad Shakir (Cairo, 1940), 84
  22. Brown, Daniel W. (1996). Rethinking tradition in modern Islamic thought. Cambridge University Press. p. 8. ISBN 0521570778. Retrieved 10 May 2018. 
  23. David Waines, An Introduction to Islam, Cambridge University Press, 2003, p. 68

Viungo vya nje[hariri | hariri chanzo]