Adire (nguo)

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
                                                      

Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .

Vazi la Adire limevaliwa na mwanamke wa Nigeria

Adire ni nguo iliyotengenezwa na wanawake wa kabila la Wayoruba, kusini-magharibi mwa Nigeria, kwa kutumia mbinu mbalimbali za kupaka rangi.[1][2]

Historia[hariri | hariri chanzo]

Mwanamke akiandaa Adire

Katika miongo ya mapema ya karne ya 20 Vipande vya awali zaidi vya aina hii ambavyo vilikuwa na miundo rahisi iliyofungwa kwenye kitambaa cha pamba ambavyo ni tofauti na vinavyo zalishwa sasa kutokana na uingiaji mpya wa idadi kubwa ya nyenzo iliyoagizwa kutoka nje na kuenea kwa wafanyabiashara wa nguo wa Ulaya huko Abeokuta na miji mingine ya Yoruba ilisababisha kuimarika kwa juhudi hizi za ujasiriamali na kisanii za wanawake. Hata hivyo wengine wanapendekeza kwamba miji mikubwa ya Ibadan na Osogbo (Yorubaland) ni muhimu zaidi katika utengenezaji wa Adire kwa sababu kupaka rangi kwa Adire kulianza Abeokuta wakati wanawake wa Egba kutoka Ibadan waliporudi na ujuzi huu.[3]Umbo la msingi la nguo hiyo ni vipande viwili vya nyenzo za shati vilivyounganishwa ili kuunda kitambaa cha kanga cha wanawake. Hata hivyo, kufikia mwishoni mwa miaka ya 1930 baada ya kuenea kwa indigo na caustic Soda na kuongezeka wingi wa washiriki wapya wenye ujuzi duni kulisababisha matatizo ya ubora na kuporomoka kwa mahitaji ya sasa.Ingawa miundo mizuri zaidi iliendelea kutolewa hadi mwanzoni mwa miaka ya 1970, na licha ya uamsho uliochochewa zaidi na maslahi ya wafanyakazi wa Marekani Peace Corps katika miaka ya 1960 ikapalekea kutokupata tena umaarufu wao wa awali siku hizi, miundo iliyorahisishwa na miundo bora zaidi ya oniko na alabere bado inatolewa, lakini ladha ya ndani inapendelea kampala" nguo za rangi nyingi ambazo wakati mwingine pia hujulikana kama adire na watu wachache. Hata hivyo, kumekuwa na ufufuo wa hivi majuzi wa sanaa ya Adire na mafundi wa Nigeria kama vile Nike Davies-Okunday.[4].Hivi karibuni Watu mashuhuri wa kisiasa na watu mashuhuri kama vile Michelle Obama na Lupita Nyong'o wamevaa nguo za kuvutia zenye muundo huu.

Mbinu[hariri | hariri chanzo]

Sasa kuna mbinu tatu za msingi za kupinga zinazotumiwa nchini Nigeria:

  • Onikan: mchakato huu unahusisha kuunganisha raffia karibu na mamia ya punje za mahindi au kokoto ili kutoa duara ndogo nyeupe kwenye kivuli cha bluu.
  • Alabere: Kushona raffia kwenye kitambaa kwa mchoro kabla ya kupaka rangi, Baada ya kupaka rangi raffia hutolewa, ingawa wengine huchagua kuiacha ndani ichakae na kupasuka kwenye vazi hilo kudhihirisha muundo wake polepole.
  • Eleko: kupaka rangi kwa kuweka mihogo iliyopakwa kwenye kitambaa. Kijadi/kitamaduni hufanywa na manyoya ya kuku ya ukubwa tofauti, kibuyu kilichochongwa katika miundo tofauti.[5][6][7].

Marejeo[hariri | hariri chanzo]

  1. Norma Wolff. "Adire". Fashion History:Love to know. Iliwekwa mnamo 25 December 2014.  Check date values in: |accessdate= (help)
  2. "Adire – Indigo Resist Dyed Cloth From Yorubaland, Nigeria". Vam. United Kingdom. 2013-07-24. Iliwekwa mnamo 25 December 2014.  Check date values in: |accessdate= (help)
  3. Simmonds, Doig (2016). Adire cloth in Nigeria. Ibadan: Doig D, Simmonds; Institute of African Studies, University of Ibadan. uk. 11. 
  4. Pool, Hannah Azieb (2016). Fashion Cities Africa. Pool, Hannah, 1974-, Royal Pavilion, Art Gallery, and Museums. Bristol, UK. ku. 98–99. ISBN 9781783206117. OCLC 946010715. 
  5. Triplett, Kay and Lori Lee (2015). Indigo Quilts. Concord, CA: C&T Publishing. ku. 14–18. ISBN 978-1-61745-243-7. 
  6. Triplett, Lori Lee (14 October 2015). "Adire: African Resist". C&T Publishing. C&T Publishing. Iliwekwa mnamo 1 April 2016.  Check date values in: |date=, |accessdate= (help)
  7. Simmonds, Doig; Oyelola, Pat; Ọkẹ, Ṣẹgun, wahariri (2016). Adirẹ cloth in Nigeria, 1971-2016 (toleo la Second). [Place of publication not identified]: Doig D. Simmonds. ku. 6–7. ISBN 9780993532405. OCLC 960700743. 
Makala hii kuhusu mambo ya utamaduni bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Adire (nguo) kama historia yake au mahusiano yake na mada nyingine?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.